DeepSeek AI: Trung Quốc đánh bài ngửa hay trò chơi của giới đầu tư?

Muốn hiểu câu chuyện này, phải nhìn rộng ra bối cảnh lớn hơn: Cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung và làn sóng đầu tư AI đang diễn ra trên toàn cầu.



1. DeepSeek AI xuất hiện trong bối cảnh nào?

Mỹ kìm Trung, Trung tự lực.

Chuyện không mới: Mỹ đánh chặn, Trung Quốc tìm cách lách. 

Từ năm 2018, chính quyền Mỹ liên tục tung ra các đòn cấm vận với mục tiêu kìm hãm sự phát triển công nghệ của Trung Quốc, đặc biệt là trong các lĩnh vực AI và chip bán dẫn: cấm cửa công nghệ, cấm cửa đầu tư, chặn đường xuất khẩu. Hàng loạt cú "liên hoàn cước" vào các Big Tech đến từ Trung Quốc khiến các ông lớn lao đao.

Trung Quốc bắt buộc phải tự lực, đổ tiền phát triển AI, chip nội địa, và các công nghệ quan trọng khác. DeepSeek AI có thể là một phần trong chiến lược đó.

2. DeepSeek AI: Đòn phản công hay chiêu trò tài chính?

Có hai góc nhìn về sự xuất hiện của DeepSeek AI:

Giả thuyết 1: Trung Quốc tung quân bài chiến lược. DeepSeek AI có thể là một phần trong kế hoạch “tự cường công nghệ” của Trung Quốc, nhằm giảm phụ thuộc vào Mỹ và cạnh tranh với OpenAI, Google.

 - Với lợi thế dữ liệu nội địa: Trung Quốc có 1,4 tỷ dân, kho dữ liệu khổng lồ giúp AI phát triển mạnh hơn.

 - Nhận tài trợ từ chính phủ: Các công ty AI Trung Quốc thường được nhà nước rót vốn để “đua” với phương Tây.

 - Mở rộng thị trường sang thị trường thứ 3: Trung Quốc có thể dùng DeepSeek AI để bán công nghệ AI cho các nước đang phát triển, thay vì chỉ chơi trong sân nhà.

Giả thuyết 2: Một cú trade tài chính kinh điển.

Nhìn từ góc độ tài chính, DeepSeek AI có thể đơn giản là một thương vụ tạo sóng thần. - Làn sóng đầu tư AI đang cực nóng: Các quỹ đầu tư toàn cầu đang đổ tiền vào AI, kỳ vọng lợi nhuận khủng. - Các startup AI thường được đẩy giá cao rồi IPO: Nếu DeepSeek AI được định giá cao, nhà đầu tư chỉ cần chờ IPO rồi chốt lời. Vậy DeepSeek AI đơn thuần là một startup AI hay là một “quân bài” trong cuộc chơi lớn? Câu trả lời có thể nằm ở giữa: vừa là một nước đi chiến lược của Trung Quốc, vừa là một phi vụ tài chính khủng long.

- Với giới tài chính: + AI không chỉ là “sân chơi công nghệ” mà còn là “khu rừng đầu tư”. Nếu có chiến lược đúng, Việt Nam hoàn toàn có thể tạo ra một số kỳ lân AI trong bất kỳ lúc nào thích hợp. + Cơ hội từ "cuộc tình tay ba": Mỹ và Trung Quốc đang “căng” với nhau. Việt Nam có thể tận dụng vị thế trung lập này để thu hút đầu tư từ cả hai phía. Bức tranh được phản ánh cho thấy DeepSeek AI không chỉ đơn thuần là một startup AI bình thường, mà nó nằm trong sự giao thoa của các yếu tố: - Áp lực địa chính trị từ cuộc đua công nghệ Mỹ - Trung. - Làn sóng đầu tư AI toàn cầu, dư địa của quỹ công nghệ đang tìm kiếm lợi nhuận khủng. - Mô hình phát triển đặc thù của Trung Quốc, nơi chính phủ và doanh nghiệp tư nhân có quan hệ chặt chẽ.

3. Việt Nam có thể học được gì?

Câu chuyện DeepSeek AI cũng là một bài học thú vị cho Việt Nam.
- Với dân làm công nghệ:
+ "Tránh voi chẳng xấu mặt nào": Startup Việt có thể chỉ nên chú trọng vào các thị trường chuyên biệt, có tính địa phương cao, nơi các ông lớn chưa lùng sục và thôn tính.
+ Dữ liệu là sức mạnh: Trung Quốc mạnh AI vì có kho dữ liệu khổng lồ. Việt Nam muốn đi xa thì cũng cần chiến lược dữ liệu bài bản, không chỉ phụ thuộc vào BigData toàn cầu như Facebook, Google hay Wechat.
+ Liên kết với các "mạnh thường quân" và cả các "tay to" để chủ động phát triển sản phẩm "Made in Vietnam".
- Với giới tài chính:
+ AI không chỉ là “sân chơi công nghệ” mà còn là “khu rừng đầu tư”. Nếu có chiến lược đúng, Việt Nam hoàn toàn có thể tạo ra một số kỳ lân AI trong bất kỳ lúc nào thích hợp.
+ Cơ hội từ "cuộc tình tay ba": Mỹ và Trung Quốc đang “căng” với nhau. Việt Nam có thể tận dụng vị thế trung lập này để thu hút đầu tư từ cả hai phía.
Bức tranh được phản ánh cho thấy DeepSeek AI không chỉ đơn thuần là một startup AI bình thường, mà nó nằm trong sự giao thoa của các yếu tố:
- Áp lực địa chính trị từ cuộc đua công nghệ Mỹ - Trung.
- Làn sóng đầu tư AI toàn cầu, dư địa của quỹ công nghệ đang tìm kiếm lợi nhuận khủng.
- Mô hình phát triển đặc thù của Trung Quốc, nơi chính phủ và doanh nghiệp tư nhân có quan hệ chặt chẽ.
Tuy nhiên, như tôi đã nói, đây chỉ là giả thuyết chưa có nhiều dữ liệu để nghiên cứu và điều kiện thực tế để kiểm chứng. Gợi mở vẫn còn là một hành trình đầy khám phá tiếp theo.
Câu hỏi đặt ra là: Liệu thị trường Việt Nam có nắm bắt cơ hội này để tạo ra những DeepSeek AI của riêng mình chăng?

" Theo TS. Trần Đức Thịnh - Phó GĐ TT Vicendeti"